Đề xuất nhưng… đừng chỉ là “đề xuất”!

Một thông tin mà chắc hẳn rất nhiều công dân Thủ đô cũng như người dân trên cả nước đều rất quan tâm đó là vào ngày 15/9 vừa rồi, Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt (JVE) đã gửi công văn báo cáo tới Thành ủy, UBND TP Hà Nội về việc đề xuất “giải pháp tổng thể” cải tạo sông Tô Lịch.

Chưa hết, đề xuất này còn hướng tới biến sông Tô Lịch - vốn nhiều năm qua bị coi là “dòng sông chết” với mức độ ô nhiễm nghiêm trọng, trở thành “Công viên Lịch sử-Văn hoá-Tâm linh Tô Lịch”.

Những ai đang sống ở Hà Nội, nhất là những khu vực quanh sông Tô Lịch, hay bất cứ ai từng đến Hà Nội và ngang qua dòng sông này, khi nghe đến đề xuất nói trên có lẽ cũng sẽ có cùng cảm xúc với người viết: kinh ngạc xen lẫn hi vọng và… cả nghi ngờ.

Gọi là “sông” nhưng thực tế, từ rất lâu, Tô Lịch đã được “cống hoá” và trở thành đường tiêu thoát nước mưa, dẫn nước thải.

Hiện nay, với chiều dài khoảng 14 km, bắt đầu từ phường Nghĩa Đô (Cầu Giấy) chảy về phía Nam thành phố và ra sông Nhuệ đoạn xã Hữu Hòa (Thanh Trì) nhưng trên toàn tuyến sông có tới hơn 280 cửa xả nước thải.

Theo ước tính của Sở TN&MT Hà Nội, mỗi ngày 150.000 m3 nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý xả xuống sông Tô Lịch.

Với hiện trạng đó, những người “ngoại đạo” như chúng ta thật khó mà tưởng tượng được viễn cảnh sông Tô Lịch có thể lột xác để trở thành “công viên” với những cảnh quan long lanh được đưa ra như trong đề xuất của JVE.

Từng có thời gian dài sống ở khu vực gần đường Láng, ngay sát cạnh dòng chảy sông Tô Lịch, người viết vẫn còn nhớ như in nỗi niềm khắc khoải của một cụ già khi bế đứa cháu nội mới chào đời: “Bao giờ cho hết mùi hôi, Để hai ông cháu dạo chơi mỗi chiều?”…

Chỉ cần hết mùi hôi thôi, cũng đã ước mơ lắm rồi!

Cho nên, mong muốn cải tạo sông Tô Lịch, thay đổi diện mạo khu vực dòng sông đi qua cũng chính là điều mà người dân Hà Nội bao lâu nay chờ đợi. Vấn đề là tính khả thi của đề xuất đến đâu, bao giờ có thể thực hiện, hay cũng chỉ là đề xuất nằm trên giấy mà thôi?

Còn nhớ, từ hơn 10 năm trước (năm 2009), Sở TN&MT Hà Nội cũng đã đề xuất làm sống lại sông Tô Lịch bằng việc dùng nước sông Hồng pha loãng mức độ ô nhiễm. Các dự án xây trạm xử lý nước thải cũng được đề xuất…

Thế rồi đến nay, dòng sông này vẫn ô nhiễm nặng nề và là nỗi ám ảnh, trăn trở khôn nguôi của những người yêu Hà Nội. “Đề xuất” vẫn chỉ là “đề xuất”, còn vì sao thì… chịu!

Chuyên gia Nhật Bản cho biết, để có thể “hồi sinh” sông Tô Lịch đúng nghĩa thì cần phải có giải pháp tổng thể để giải quyết toàn bộ các vấn đề như: vấn đề thu gom nước thải; vấn đề cấp nước bổ cập cho sông sau khi thu gom hết nước thải; vấn đề xử lý triệt để tận gốc nguồn gây ra mùi hôi thối; vấn đề xử lý tầng bùn đáy; vấn đề xử lý nước đã bị ô nhiễm ở trong lòng sông; vấn đề thoát nước chống ngập khi mưa bão; vấn đề bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa, tâm linh; vấn đề phát triển du lịch...

Quả là rất nhiều vấn đề! Mà trên thực tế, để giải quyết được những vấn đề nói trên một cách rốt ráo lại không hề đơn giản.

Hồi tháng 5/2019, một đoạn sông Tô Lịch và một góc Hồ Tây đã được thử nghiệm làm sạch bằng công nghệ Nano - Bioreactor của Nhật Bản và cho kết quả bước đầu khá tích cực. Thế nhưng, cũng đã có rất nhiều tranh cãi, những vướng mắc xảy ra.

Chỉ mong đề xuất lần này của JVE là… nghiêm túc, đã được họ nghiên cứu kỹ lưỡng và sẽ được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, chấp thuận để sớm đi vào hiện thực.

Thiết nghĩ, bất cứ việc gì có lợi cho người dân, cho môi trường và sự phát triển của thành phố… thì cũng đều đáng được trân trọng và khuyến khích! Điều tiên quyết là cứ minh bạch và công khai.