Nghỉ việc thầm lặng trỗi dậy, "zombie công sở" tái bùng phát

Đó là đánh giá của Anphabe, công ty tư vấn về giải pháp thương hiệu nhà tuyển dụng và môi trường làm việc hạnh phúc trong Báo cáo xu hướng nhân tài Việt Nam - 10 năm nhìn lại (2014-2023).

Suốt 10 năm qua, Anphabe đã tiến hành khảo sát chuyên sâu với trung bình 60.000 người lao động mỗi năm.

Theo Anphabe, trong những năm gần đây, quan hệ giữa người lao động và doanh nghiệp đã trải qua những biến động theo từng giai đoạn, phản ánh những biến đổi lớn trong thị trường lao động.

Cụ thể, từ năm 2016 đến năm 2018, cuộc đua giành nhân tài trở nên quyết liệt. Các công ty đều muốn có được những ứng viên xuất sắc nhất. Điều này dẫn đến một cuộc "chiến lạm phát" trong lĩnh vực nhân sự.

Thời điểm này, mức lương và chức vụ được thổi phồng không ngừng để thu hút và giữ chân nhân tài.

Đến năm 2020, do tác động của đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp buộc phải từ bỏ chiến lược đắt giá của mình và thực hiện cắt giảm nhân sự quy mô lớn để duy trì sự tồn tại.

Tiếp theo vào năm 2021, làn sóng nghỉ việc hàng loạt đã khiến các công ty chạy đua với việc giữ chân nhân tài. Họ nhận ra rằng việc giữ chân nhân viên không chỉ dựa vào lương thưởng mà còn cần có các yếu tố khác như sự gắn kết và hạnh phúc tại nơi làm việc.

Năm 2022 và năm 2023 chứng kiến làn sóng sa thải hàng loạt thể hiện sự biến động khi nhiều người lao động bị sa thải, hoặc tự rời đi nhưng sau đó lại hối hận và muốn quay trở lại với công ty cũ.

Theo Anphabe, đến năm 2024, nghỉ việc thầm lặng đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Điều này nói lên tình trạng nhân viên vẫn tiếp tục làm việc nhưng không còn tập trung toàn tâm toàn ý hay đóng góp một cách tích cực cho công ty.

"Zombie công sở" là thuật ngữ mà Anphabe đưa ra nhằm mô tả nhóm người lao động đi làm nhưng không nỗ lực làm việc, không có ý định nghỉ việc dù ít gắn kết...

Khảo sát của Anphabe dựa trên mô hình phân bổ nguồn nhân lực năm 2016-2023 cho thấy sự thay đổi trong tỷ lệ giữa các nhóm nhân lực qua các năm. Đến năm 2023 xuất hiện hiện tượng "Zombie trở lại" do một số nhân sự có vẻ đã quay trở lại làm việc, nhưng không còn nỗ lực và gắn bó như trước.

Bước sang năm 2024, dự kiến sẽ đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của "Zombie công sở". Điều này thể hiện có đến 88% nhân sự được khảo sát bày tỏ ý định ở lại với doanh nghiệp.

Mặt khác, trên thực tế có đến 45% nhân lực Việt Nam thể hiện sự "rất không gắn kết" hoặc "thờ ơ" với doanh nghiệp, tương ứng mức độ tự nguyện đóng góp của họ chỉ khoảng 11% và 53%, thấp hơn nhiều so với nhóm nhân viên gắn kết cao.

"Điều này cho thấy gần một nửa nguồn nhân lực đang làm việc dưới khả năng của mình, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tái gắn kết và phục hồi động lực làm việc cho "zombie công sở" - nhiệm vụ lớn nhất trong quản trị nhân sự mà doanh nghiệp cần quan tâm", báo cáo của Anphabe nêu.