Những điều con cái cần biết khi có bố mẹ mắc ung thư

Bệnh viện K Trung ương

(Dân trí) - Bệnh ung thư ở người cao tuổi thường có tiến triển chậm, độ ác tính tế bào thấp hơn so với người trẻ tuổi, nhưng lại khó khăn khi can thiệp điều trị.

Nguyên nhân khiến người cao tuổi có nguy cơ mắc ung thư cao hơn

Lý do người cao tuổi dễ mắc bệnh hơn là do có thời gian tiếp xúc với các chất sinh ung thư, tích tụ lại theo thời gian và từ đó có thể gây bệnh ung thư. Và hiện nay, người cao tuổi ngày càng nhiều dẫn tới tỷ lệ ung thư ở người cao tuổi cũng tăng lên.

Những bệnh ung thư thường gặp nhất ở người cao tuổi

5 loại ung thư hay gặp ở người cao tuổi nữ giới lần lượt là: ung thư vú, đại trực tràng, phổi, dạ dày và gan. Trong khi đó 5 loại ung thư hay gặp ở người cao tuổi nam giới lần lượt là: ung thư tiền liệt tuyến, phổi, đại trực tràng, dạ dày và gan.

Những điều con cái cần biết khi có bố mẹ mắc ung thư - 1

Khó khăn trong việc phát hiện và điều trị ung thư cho người cao tuổi 

Việc phát hiện ung thư ở người cao tuổi thường sẽ khó hơn ở người trẻ do bệnh nhân ung thư người cao tuổi sẽ có nhiều bệnh lý kèm theo, từ đó dẫn tới các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh ung thư có thể là dấu hiệu triệu chứng của một bệnh khác. Hơn nữa, nhiều bệnh ung thư cần phải can thiệp để chẩn đoán bệnh thì sẽ gặp khó khăn do có bệnh kèm theo và sức khỏe kém hơn so với người trẻ.

Như bệnh ung thư phế quản phổi thể trung tâm, cần soi phế quản để chẩn đoán xác định hoặc nhiều trường hợp cần sinh thiết kim lớn để chẩn đoán xác định. Tuy nhiên cần phải cân nhắc kỹ khi tiến hành can thiệp chẩn đoán vì có thể gây ra những tai biến, biến chứng dẫn tới tử vong.

Việc điều trị bệnh ung thư ở người cao tuổi cũng có nhiều thách thức. Mặc dù, bệnh ung thư ở người cao tuổi thường có tiến triển chậm, độ ác tính tế bào thấp hơn so với người trẻ tuổi, nhưng lại khó khăn khi can thiệp điều trị do mắc nhiều bệnh lý kèm theo hơn, thể trạng kém hơn. Ví dụ như bệnh nhân mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ ở giai đoạn có thể mổ triệt căn được, nhưng do mắc bệnh lý khí phế thũng hoặc suy tim mà không thể tiến hành phẫu thuật được. Một ví dụ khác đó là bệnh nhân có chỉ định điều trị hóa chất nhưng lại mắc suy thận kèm theo nên không thể điều trị hóa chất được.

Một vấn đề nữa khi cân nhắc điều trị đó chính là kỳ vọng sống thêm của bệnh nhân. Nhiều bệnh nhân hơn 80 tuổi mới phát hiện ra bệnh ung thư, khi đó thời gian sống thêm của họ không nhiều dẫn tới việc ảnh hưởng tới các quyết định điều trị cho bệnh nhân. Do vậy, nhiều bác sĩ lựa chọn phác đồ chăm sóc, điều trị chăm sóc triệu chứng cho bệnh nhân thay vì điều trị triệt căn, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân trên 80 tuổi.

Trở ngại khi chăm sóc người cao tuổi bị ung thư 

Việc chăm sóc bệnh nhân ung thư nói chung đã là một vấn đề phức tạp, với bệnh nhân cao tuổi sẽ còn nhiều thách thức hơn. Do người cao tuổi có nhiều bệnh lý kèm theo, toàn trạng cũng yếu, dinh dưỡng kém cũng như việc tuân thủ các liệu trình điều trị, chăm sóc sẽ khó khăn hơn.

Ví dụ có nhiều bệnh nhân không đi lại được, không thể tự ăn uống được nếu mắc bệnh ung thư, sẽ cần sự chăm sóc toàn diện, giúp bệnh nhân thoải mái nhất có thể. Khi đó, bệnh nhân cần cả một ekip điều trị, chăm sóc như bác sĩ, y tá, người nhà, người hỗ trợ khác.

Vấn đề tâm lý

Ngoài ra tâm lý của bệnh nhân ung thư, nhất là người bệnh cao tuổi cũng là vấn đề cần lưu ý 

Ung thư không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý người bệnh. Cảm xúc của bệnh nhân có thể thay đổi hàng ngày, hàng giờ hoặc thậm chí từng phút. Mỗi bệnh nhân ung thư sẽ có những phản ứng tâm lý khác nhau:

- Cảm thấy họ phải mạnh mẽ để bảo vệ gia đình và bạn bè của họ.

- Tìm kiếm sự hỗ trợ đến từ những người thân yêu hoặc những người bệnh ung thư còn sống.

- Yêu cầu trợ giúp từ các chuyên gia tư vấn tâm lý hoặc các chuyên gia khác.

- Tin rằng đức tin sẽ giúp họ đương đầu với bệnh tật.

Những vấn đề tâm lý mà bệnh nhân ung thư có thể gặp phải bao gồm: sự choáng ngợp, cự tuyệt, tức giận, sợ hãi và lo lắng, hy vọng, căng thẳng và cực kỳ lo lắng, sự buồn bã và trầm cảm, cảm giác tội lỗi, sự cô đơn và lòng biết ơn. Sự xuất hiện cũng như mức độ trầm trọng của mỗi biểu hiện tâm lý có thể khác nhau giữa các bệnh nhân, đồng thời cũng có thể thay đổi ở các thời điểm trên một bệnh nhân.

Do đó, nhân viên y tế cần hiểu và nhận biết được những vấn đề tâm lý mà bệnh nhân ung thư gặp phải để có những tư vấn cũng như xử trí phù hợp với bệnh nhân.